Czym jest HVO i jego produkcja
HVO (uwodorniony olej roślinny) to zaawansowane biopaliwo drugiej generacji, wytwarzane w procesie chemicznym uwodornienia pod wysokim ciśnieniem i w wysokiej temperaturze. W przeciwieństwie do konwencjonalnego biodiesla (FAME), proces ten usuwa tlen z cząsteczek olejów, resulting in a pure and stable węglowodór. Wytwarza się go głównie z zrównoważonych surowców, takich jak zużyty olej kuchenny (UCO), resztkowe tłuszcze zwierzęce i oleje z upraw nieżywnościowych. To zróżnicowane pochodzenie jest kluczowe dla jego zrównoważoności, ponieważ unika konkurencji z łańcuchem żywnościowym i wykorzystuje strumienie odpadów.
Pojazdy, które go wykorzystują i wdrażanie
HVO jest niezwykle wszechstronne i może być stosowane w szerokiej gamie pojazdów z silnikami wysokoprężnymi. Jest kompatybilne z większością nowoczesnych silników Diesla (szczególnie tych homologowanych zgodnie z normą Euro 5 i późniejszymi), bez konieczności modyfikacji mechanicznych. Dzięki temu jest idealne dla ciężkich flot transportowych, takich jak ciężarówki, autobusy, pojazdy do zbierania odpadów oraz maszyny rolnicze i budowlane. Co więcej, jego użycie rozszerza się na transport morski i kolejowy jako natychmiastową opcję dekarbonizacji.
Wdrażanie w Europie
W Europie wdrażanie HVO zyskuje znaczący impuls jako kluczowy filar transformacji energetycznej w transporcie. Unijna Dyrektywa w sprawie energii ze źródeł odnawialnych (RED II) zachęca do jego stosowania, uznając je za zaawansowane biopaliwo o wysokiej redukcji emisji GHG. Kraje takie jak Szwecja, Finlandia i Holandia są liderami w jego adopcji, z siecią stacji benzynowych, które już oferują je publicznie. Strategia europejska koncentruje się na integracji go z istniejącą mieszanką paliw i promowaniu go w celu dekarbonizacji sektorów, gdzie elektryfikacja jest bardziej złożona, takich jak transport długodystansowy.
Główni producenci
Produkcja HVO w Europie jest prowadzona przez kilka dużych firm energetycznych. Wśród głównych producentów są fińska firma Neste, z jej rafineriami w Rotterdamie i Porvoo, będąca jednym z największych producentów na świecie. Francuska firma TotalEnergies i szwajcarska Grupa Avril również mają znaczące moce produkcyjne na kontynencie. Ostatnio hiszpańska firma Repsol rozpoczęła produkcję HVO w swoich kompleksach przemysłowych, wykorzystując zużyty olej kuchenny jako surowiec, wzmacniając w ten sposób łańcuch dostaw w Europie Południowej.
Zalety środowiskowe i operacyjne
Zalety HVO są liczne. Pod względem środowiskowym, może redukować emisje gazów cieplarnianych nawet do 90% w porównaniu z dieslem kopalnym w całym cyklu życia. Znacząco redukuje również emisje cząstek stałych (PM) i tlenków azotu (NOx), poprawiając jakość powietrza. Operacyjnie, jego wysoka liczba cetanowa poprawia rozruch na zimno, a większa stabilność oksydacyjna pozwala na dłuższe magazynowanie bez degradacji, co jest kluczowe dla flot i sprzętu rezerwowego.
Wyzwania i przyszłość
Pomimo swojego potencjału, HVO stoi przed wyzwaniami masowej adopcji. Głównym jest ograniczona dostępność i koszt zrównoważonych surowców, co może ograniczać wolumen produkcji i utrzymywać cenę powyżej konwencjonalnego diesla. Przyszłość HVO w Europie zależeć będzie od rozbudowy mocy produkcyjnych, rozwoju solidnych łańcuchów dostaw dla zużytych olejów oraz ciągłego wsparcia polityk publicznych, które priorytetyzują paliwa odnawialne w przejściu w kierunku całkowicie zeroemisyjnej mobilności.