Tachograf to urządzenie kontrolne zainstalowane w pojazdach transportu lądowego, zaprojektowane do automatycznego lub półautomatycznego rejestrowania podstawowych parametrów aktywności pojazdu i kierowcy.
Jego głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz zgodności z przepisami prawnymi, działając jako “czarna skrzynka”, która dostarcza precyzyjnych i niezmiennych danych z każdej podróży. Od 1 stycznia 2006 roku jego użycie jest obowiązkowe w Hiszpanii dla pojazdów towarowych o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3500 kilogramów oraz dla pojazdów pasażerskich z więcej niż 9 miejscami, wliczając w to kierowcę.
Na przestrzeni lat tachografy znacząco ewoluowały i obecnie istnieją trzy główne typy.
Tachograf analogowy, najstarszy typ, używa papierowej tarczy do rejestrowania prędkości i czasu, chociaż jego użycie jest stopniowo wycofywane.
Tachograf cyfrowy, standard obowiązujący od 2006 roku, przechowuje informacje w pamięci elektronicznej i wykorzystuje kartę kierowcy, co pozwala na bardziej szczegółowy zapis i łatwiejszą analizę danych.
Wreszcie, inteligentny tachograf, obowiązkowy w nowych pojazdach zarejestrowanych po czerwcu 2019 roku, posiada łączność i zaawansowane funkcje dla efektywniejszego nadzoru.
Urządzenia te mają kluczowe znaczenie, ponieważ rejestrują ogromną ilość istotnych informacji. Do zbieranych danych należą: prędkość pojazdu, pokonana odległość, czas jazdy, okresy odpoczynku i przerwy, a także godziny przyjazdu i odjazdu.
Taki monitoring jest niezbędny do zapobiegania zmęczeniu kierowcy, które jest jednym z głównych czynników ryzyka wypadków drogowych, przyczyniając się tym samym bezpośrednio do zwiększenia bezpieczeństwa na drogach.
Kontrola i ocena zgodności z przepisami dotyczącymi tachografów jest zadaniem wspólnym. Podczas Okresowych Badań Technicznych (ITV) sprawdza się, czy urządzenie nie zostało sfałszowane i czy znajduje się w idealnym stanie.
Na drodze, funkcjonariusze inspekcji transportu drogowego są upoważnieni do przeprowadzania kontroli, podczas których mogą żądać od kierowców okazania karty kierowcy, wydruków oraz kart rejestracyjnych z ostatnich 56 dni, aby sprawdzić, czy przestrzegane są ustawowe czasy jazdy i odpoczynku.
Podsumowując, tachograf stanowi niezastąpiony filar w sektorze transportu. Jest czymś więcej niż tylko prostym urządzeniem rejestrującym; jest kluczowym narzędziem promowania sprawiedliwych warunków pracy dla kierowców, zapewnienia uczciwej konkurencji między firmami, a przede wszystkim ochrony życia wszystkich użytkowników dróg poprzez zapobieganie wypadkom.
Jego prawidłowe używanie i konserwacja jest zatem obowiązkiem i wspólną odpowiedzialnością kierowców, firm i władz.