Kryzys transportowy w Hiszpanii: między biurokracją a brakiem zmiany pokoleniowej

Sektor transportu drogowego w Hiszpanii, będący fundamentalnym filarem gospodarki, znajduje się na rozdrożu. Z jednej strony zapotrzebowanie na wykwalifikowanych profesjonalistów jest większe niż kiedykolwiek; z drugiej zaś, zastępowalność pokoleniowa jest rażąco nieobecna. Uzyskanie Świadectwa Kompetencji Zawodowych w Transporcie, lepiej znanego jako Certyfikat Przewoźnika, stało się niezbędną barierą wejścia, mającą zagwarantować profesjonalizm sektora, ale droga do jego uzyskania nie jest pozbawiona wyzwań.

Certyfikat ten jest obowiązkowy dla każdej firmy lub osoby samozatrudnionej, która chce zajmować się publicznym transportem towarów pojazdami o masie powyżej 3500 kg lub transportem pasażerskim w autobusach o ponad 9 miejscach, włączając w to kierowcę. Jednak za tym formalnym wymogiem kryje się głęboki kryzys siły roboczej, który grozi paraliżem łańcucha dostaw.

Aby uzyskać upragniony certyfikat, kandydaci muszą przejść wymagający proces selekcji. Egzamin, na który składa się wniosek do regionalnych wydziałów transportu w systemie stałych sesji, składa się z dwóch testów. Pierwszy to test wielokrotnego wyboru z 200 pytaniami z czterema opcjami odpowiedzi, gdzie każdy błąd karany jest odjęciem jednej trzeciej wartości poprawnej odpowiedzi.

Drugi test składa się z czterech praktycznych studiów przypadków, które wymagają zastosowania wiedzy w rzeczywistych sytuacjach, gdzie kandydat musi wybrać jedną z ośmiu alternatywnych odpowiedzi dla każdego przypadku. Aby zdać, konieczne jest uzyskanie co najmniej 100 punktów w każdej części i łącznie 60% całkowitej punktacji, przy czym na każdy test przeznaczone są dwie godziny.

Kluczowe wymagania dotyczące Certyfikatu Przewoźnika

Program, który kandydaci muszą opanować, obejmuje szeroki zakres niezbędnej wiedzy do zarządzania firmą transportową: elementy prawa prywatnego, prawa społecznego i podatkowego, zarządzanie handlowe i finansowe, przepisy i techniki eksploatacji oraz bezpieczeństwo na drodze.

Osoby, które nie posiadają certyfikatu, ale chcą rozpocząć działalność w sektorze, mają alternatywy, takie jak zatrudnienie na pełny etat menedżera transportu, który posiada certyfikat – jest to obowiązkowa figura dla firm w sektorze. Inną opcją, w przypadku firm rodzinnych, jest aby zależny członek rodziny ze świadectwem dojrzałości uzyskał certyfikat i zarejestrował się jako współpracujący pracownik samozatrudniony.

Podczas gdy sektor wymaga tych wysokich kwalifikacji, Hiszpania boryka się z niepokojącym niedoborem ponad 30 000 kierowców, zwłaszcza do pojazdów transportu ładunków. Deficyt ten nie jest tylko liczbą; przekłada się na stojące ciężarówki, które generują wysokie koszty dla firm, opóźnienia w dostawach i niemożliwy do utrzymania nacisk na aktywnych kierowców, którzy muszą przejmować więcej tras i obciążeń pracą. Średnia wieku profesjonalnych kierowców zbliża się do 50 lat, a tylko 3% ma mniej niż 25 lat, co jest wyraźnym sygnałem braku zmiany pokoleniowej.

Dla młodych ludzi zawód ten traci atrakcyjność na rzecz innych sektorów z powodu wymagających warunków pracy, wysokich kosztów szkoleń w celu uzyskania niezbędnych licencji oraz trudnej równowagi między pracą a życiem rodzinnym.

W obliczu tego scenariusza rozwiązanie wymaga systemowych i skoordynowanych działań. Niezbędne jest uczynienie zawodu bardziej atrakcyjnym dla młodych ludzi poprzez zachęty, takie jak dotacje na szkolenia, bardziej konkurencyjne wynagrodzenia i lepiej zaprojektowane trasy, które pozwalają na lepsze godzenie życia rodzinnego. Jednocześnie, cyfryzacja sektora z wykorzystaniem sztucznej inteligencji do optymalizacji tras i stopniowa automatyzacja mogą złagodzić presję na dostępną siłę roboczą.
Certyfikat Przewoźnika gwarantuje niezbędną wiedzę do bezpiecznego i legalnego funkcjonowania, ale na niewiele się zda, jeśli nie będzie kierowców, którzy wsiądą za kierownicę ciężarówek. Przyszłość logistyki w Hiszpanii zależy od zasypania tej luki, poprzez połączenie kwalifikacji z przyciąganiem talentów.