Zimowa jazda i skrajne zmęczenie: walka przewoźnika z czasem, zimnem i monotonią

Prowadzenie dużego pojazdu ciężarowego jest zajęciem powodującym głębokie wyczerpanie, zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Wymagana koncentracja jest stała, obsługa pojazdu wymaga znacznego wysiłku fizycznego ze względu na jego rozmiar i wagę, a odpowiedzialność za ładunek i bezpieczeństwo ruchu drogowego jest ogromna. To zużycie nasila się w niekorzystnych warunkach, takich jak miesiące zimowe, gdy niska temperatura na zewnątrz, możliwy śnieg lub lód na jezdni oraz wizualna monotonia długich zaśnieżonych dróg zwiększają napięcie i zmęczenie kierowcy, drastycznie obniżając poziom czujności.

Badania dotyczące zmęczenia za kierownicą wskazują, że ryzyko wypadku drogowego wzrasta w alarmujący sposób po prowadzeniu pojazdu dłużej niż 4-5 godzin bez odpowiedniego odpoczynku. Senność i utrata refleksu są bezpośrednimi konsekwencjami nagromadzonego zmęczenia, stając się jedną z głównych przyczyn wypadków drogowych, zwłaszcza na monotonnych trasach, charakterystycznych dla wielu europejskich dróg. Dlatego też jazda zawodowa nie może opierać się wyłącznie na indywidualnej wytrzymałości, lecz na surowych przepisach.

W Hiszpanii, podobnie jak w całej Unii Europejskiej, działalność zawodowych kierowców towarowych i pasażerskich reguluje Rozporządzenie (WE) nr 561/2006. Przepisy te określają maksymalne limity prowadzenia pojazdu: nie więcej niż 9 godzin dziennie (z możliwością przedłużenia do 10 godzin dwa dni w tygodniu) oraz maksymalnie 56 godzin tygodniowo i 90 godzin w ciągu dwóch kolejnych tygodni. Wymagają również przerw co najmniej 45 minut po każdej 4 godzinach i 30 minutach jazdy oraz codziennych okresów odpoczynku trwających 11 godzin (możliwych do skrócenia do 9 godzin trzy razy między dwoma tygodniowymi odpoczynkami) oraz tygodniowego odpoczynku.

Kluczowym narzędziem do kontroli przestrzegania tych przepisów jest tachograf. To urządzenie, obowiązkowe w tego typu pojazdach, rejestruje cyfrowo czasy jazdy, odpoczynku, dyspozycyjności i innych działań. Tachograf to nie tylko narzędzie kontroli dla organów; jest niezbędny, aby firmy mogły planować realistyczne trasy, a przede wszystkim, aby sam kierowca mógł zarządzać swoim zmęczeniem i miał obiektywny zapis, który zmusza go do zatrzymania się, chroniąc w ten sposób swoje zdrowie i zdrowie wszystkich użytkowników dróg.

Aby zwalczać zmęczenie, szczególnie na długich i czasem samotnych europejskich trasach, specjaliści ds. bezpieczeństwa ruchu drogowego i zdrowia w pracy podkreślają wagę dobrego planowania i, gdy to możliwe, przydatność jazdy w towarzystwie. Towarzysz podróży nie tylko pomaga przełamać monotonię i utrzymać czujność poprzez rozmowę, ale także pozwala dzielić się zadaniami, robić efektywniejsze postoje i wspierać się nawzajem w sytuacjach stresu lub skrajnego zmęczenia, takich jak te, które mogą wystąpić podczas surowej zimy. Połączenie surowych przepisów, technologii tachografu i dobrych praktyk pracy jest najlepszą obroną przed wyczerpaniem za kierownicą.